دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات اراک

دانشکده حقوق

پایان نامه جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد (MA)

گرایش : حقوق خصوصی

موضوع :

مطالعه تطبیقی نکاح موقت با نهادهای مشابه در فقه اهل تسنن

استاد راهنما :

جناب آقای دکتر عبدالرسول دیانی

استاد مشاور :

جناب آقای دکتر وحید عهد قاسمی

تیر 1393

چکیده

یکی از انواع ازدواج های مقرر در شریعت اسلام، نکاح متعه می باشد که مشروعیت آن درصدر اسلام مورد قبول همه مسلمانان بوده است، اما پس از تحریم خلیفه دوم از انجام نکاح موقت، مسلمانان به دو گروه تقسیم شدند، گروهی قائل بر نسخ و حرمت حکم نکاح متعه و گروه دیگر معتقد بر عدم نسخ و جواز آن. گروه دوم یعنی شیعیان معتقدند حکم الهی قابل نسخ توسط هیچ شخص دیگری نیست و تنها        پیامبر (ص) می تواند حکم الهی را نسخ کند. در نتیجه، خلیفه دوم مجاز به انجام چنین عملی نبوده است. از سوی دیگر هیچگونه توجیه شرعی مبتنی بر حرمت و پاسخ نکاح متعه نیامده و حتی به واسطه منابع استنباط احکام یعنی قرآن، سنت، عقل و اجماع، مشروعیتی قابل اثبات دارد، لذا این عده،حکم نکاح منقطع را تا به امروز جاری و ساری می دانند و در جای خودش بطور مفصل به ادلۀ اهل سنت پاسخ     می دهند. از آنجایی که اهل سنت نکاح موقت را مشروع نمی دانند، بنابراین با پاسخ به نیازهای برخی از زنان و مردان جوان خود، ازدواج “مسیار” را مطرح نموده اند. مسیارازدواجی است که درسال های اخیر در برخی کشورهای اسلامی رواج یافته و مورد استقبال زنان و مردان عرب واقع شده است ومورد تایید بیشترعلمای شیعه و اهل سنت می باشد. براساس این فرضیات، نکاح مسیار همان نکاح موقت است باعنوان دیگر، جایگزینی برای ازدواج موقت است و دیگر اینکه ازدواج موقت ومسیار بیشتر برای ارضاء غریزی (جنسی) از راه حلال است و دارای یک هدفند. نهایتاً به این نتیجه رسیدیم که نکاح مسیار نوعی از نکاح دائم می باشد، اما درهدف و نتیجه کاملاً شبیه نکاح موقت است.

واژگان کلیدی:                                                

نکاح مسیار، نکاح متعه، اهل تشیع، اهل تسنن، نسخ، عرف.

مقدمه :

ازدواج موقت یکی از انواع ازدواج می باشد که قبل از اسلام هم رواج داشته است، این امر طبق ضوابطی تقریبا مشابه با ازدواج دائم در اسلام مجوز شرعی گرفت. ازدواج موقت در زمان پیامبر (ص) در بین مسلمانان رواج داشت. استناد قرآنی آن آیه 24 سوره نسا است. ازدواج موقت یک حکم قرآنی است و تا زمان اواخر خلافت خلیفه دوم جاری بود ولی بنا به لحاظی عمر ازدواج موقت را تحریم کرد. اگرچه این تحریم شاید از احکام ثانویه بوده، ولی به عنوان یک قانون در بین مسلمانان اهل سنت باقی ماند. با این حال، اختلافاتی بین مسلمانان بعد از خلیفه دوم به وجود آمد. ائمه شیعه در احیا و زنده نگه داشتن این حکم قرآنی تلاش ها کرده اند. بزرگان شیعه از جمله شیخ کلینی، شیخ طوسی و شیخ صدوق احادیث مفصلی را از پیامبر اسلام (ص) و ائمه شیعه درباره ازدواج موقت بیان داشته اند. در کتب اهل سنت از جمله در مورد مشروعیت ازدواج موقت در صدر اسلام احادیث و روایاتی را نقل کرده اند با اینکه شیعه آن را مشروع می داند ولی این حکم الهی به علل مختلف مورد سوءاستفاده قرار میگیرد. ازدواج مسیار نوعی ازدواج است که در سال های اخیر در برخی از کشور های اسلامی رواج یافته و مورد استقبال عده ای از مردان و زنان عرب واقع شده است. از آن جا که اهل تسنن ازدواج موقت را مشروع نمی دانند، برای پاسخ به نیاز های بعضی از مردان و زنان جوان ازدواج مسیار را مطرح نمودند. مسیار نوعی ازدواج دائم است که برآن شرط می شود زن حق نفقه و همخوابگی نداشته و شوهر مختار است، هر وقت بخواهد نزد زن برود. زن نیز در زندگی خود آزاد بوده و مرد نسبت به وی ریاست و مدیریتی ندارد. این نوشتار شرایط ازدواج مسیار و ادله علمای موافق و مخالف اهل تسنن مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.

چنانچه اشاره شد ازدواج موقت (متعه) در نظام حقوقی ایران مورد بحث و بررسی قرار گرفته است اما ازدواج موقت با نهاد های مشابه در فقه اهل تسنن موضوع بحث قرار نگرفته است. در واقع در این تحقیق نگارنده بر آن است که جنبه های مبهم موضوع را روشن نماید. به طور قطع ،به شکل مسلم و قاطع
نمی توان با موضوع برخورد کرد و تحقیق به دلیل کم سابقه بودن شاید جنبه گسترش علم را در بر داشته باشد. به نظر میرسد با توجه به ماهیت و آثار این پژوهش در این تحقیق به بررسی ادله و آراء فقها و قوانین پرداخته می شود، که این ادله شامل آیات قرآن کریم، روایات و اجماع هستند که در آن ها به بررسی حکم پرداخته شده است.

براي دانلود متن کامل پايان نامه اينجا کليک کنيد

لینک بالا اشتباه است

برای دانلود متن کامل اینجا کلیک کنید

       

:: بازدید از این مطلب : 512